Eskiden beri ebruculukta toprak boya dediğimiz tabiattaki renkli kaya ve topraklardan elde edilen madeni boyalarla, nebati asıllı bazı suda erimez boyalar kullanılmıştır. Zamanımızda bazı öğretim müesseselerinde ebru adıyla gösterilen ve yağlı boyanın su üstüne serpilmesiyle ortaya çıkan şekillerin hakiki ebruculuk ile bir ilgisi olamaz, ancak onun karikatürü sayılabilir. Ebruculukta kullanılacak boyalar hiçbir suretle suda erimemeli ve yağ ihtiva etmemelidir. Çünkü bu yağ ebruyu bozar. Bu suda erimeyen boyaların ebruda kullanabilmesi için ince ezilmeleri ve en küçük zerrelerine kadar ayrılmaları lazımdır. Düzgün bir mermer üzerine ezilmek maksadıyla konulan bu boyalar, sulu vasatta dest-i seng ( el taşı) denilen hususi şekilli bir mermer ağırlık yardımıyla ve sabırla ağır ağır ezilirler. Boyaların incelme işi bittikten sonra, ana kap denilen kaplara her bir renk ayrı ayrı konur. Suda erimedikleri için boyalar zamanla dibe çökerler.
Ebruda Kullanılan BoyalarEbru yaparken sağ elde tutulan boyalı fırçanın, sol işaret parmağına vurulmasıyla kitreli suya serpilen boyalar, önceleri zemin müsait olduğu için, teknede rahatça yayılmak imkanı bulurlar. Sonradan atılanlar ise, ilk atılanlar arasında genişleyebilmek için daha fazla öd ihtiva etmelidirler. Ebruda renk olarak kullanıldığını bildiğimiz maddelere de bir gözatalım:
Sarı : Tabiatta bulunan arsenik sülfür (zırnık)
Mavi : Tabii çivit olan Lahur çividi, Pakistan ın Lahur Şehri’nden gelir.
Yeşil : Bu ikisinin karışımı; zırnık çok olursa fıstık yeşiline, çivit çok olursa yaprak yeşiline gider.
Lacivert : Bedahşi laciverdi denilen toprak boya.
Siyah : Eski is mürekkepçiliğinde kullanılan is.
Beyaz : İsfidaç (üstübeç) - Bazik kurşun karbonatın tabiattaki şekli
Kırmızı : Gülbahar -(Demir oksitleri ihtiva eden kırmızı bir toprak)
Vişne Çürüğü : Lök (Asıl ismi Lek olup, hindistan da nebat yapraklarında şebnem olarak teşekkül eder ve kuruyunca toplanırmış
Tütün Rengi : Çamlıca toprağı
Kitre
Üstüne boya serpilecek suya yapışkan bir koyuluk vermek için en ziyade kitre zamkı kullanılır. Kitre Anadolu da yetişen muhtelif Geven (Astragalus) çeşitlerinin gövdelerinden sızıp havada katılaşan, beyaz yahut krem renkli plaka veya şeritler halinde bulunan yapışma kaabiliyeti az bir zamk cinsidir; eczacılıkta, kozmetikte ve dokuma sanayiinde kullanma sahası geniştir.
Sığır Ödü
Kitreli suyun üzerindeki boyaların çökmeden yayılmasını temin için, yüzeyde gerilim sağlayan safra asitleri ihtiva eden sığır ödü kullanılır. Bozulmasına engel olmak üzere öd suyu önceden kaynatılır ve bu şekilde saklanır.
Ebrunun içinde yapılacağı tekne de çidene (budaksıçam) tahtasından veya çinkodan yahut galvanizden hazırlanır. Tahta kullanılırsa su kaçırmaması için zift kaplanması icap eder. Dikdörtgen şeklindeki teknenin derinliği de 6 cm. kadar olup, eni ve boyu kullanılacak kağıdın tabaka boylarına göre tayin edilir.
İdeal kağıt, el ile yapılan ve emici özelliği fazla olan asitsiz kağıttır. Zor bulunması ve pahalı oluşundan dolayı parlak veya laklı yüzeyi olmayan herhangi bir kağıt da rahatlıkla kullanılabilir.
Fırça
Ortası boş kalacak biçimde gül dalına sarılmış at kılından yapılmış fırçalar kullanılmaktadır. Değişik kalınlıktaki ve uzunlukta fırçaların kullanılması ile, istenilen ölçüde tekneye boya koymak ve boyaları kontrol etmek mümkün olur.
Su
Sert olmayan sular tercih edilir. Eskiler yağmur suyu toplayıp kullanırmış. Damıtılmış su enidealidir .
Ortası boş kalacak biçimde gül dalına sarılmış at kılından yapılmış fırçalar kullanılmaktadır. Değişik kalınlıktaki ve uzunlukta fırçaların kullanılması ile, istenilen ölçüde tekneye boya koymak ve boyaları kontrol etmek mümkün olur.
Su
Sert olmayan sular tercih edilir. Eskiler yağmur suyu toplayıp kullanırmış. Damıtılmış su en
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder